Met een leuke groep mensen woningen bouwen die altijd betaalbaar blijven en waar volop ruimte is om collectieve woondromen waar te maken. Dat kan als wooncoöperatie, waarbij je als groep de baas bent over je eigen woongebouw.
Een wooncoöperatie is een relatief nieuwe woonvorm in Nederland. De eigendomsstructuur ligt tussen kopen en huren in. Omdat er in deze structuur geen winstbelang bestaat is het wonen in een wooncoöperatie altijd betaalbaar.
Een wooncoöperatie richt je op samen met een aantal andere huishoudens. Deze coöperatie wordt opdrachtgever voor de bouw van jullie woongebouw en financiert dit bij een bank. De coöperatie moet dit bedrag in 30 jaar terugbetalen en doet dit met de huuropbrengsten van de gerealiseerde woningen. Als bewoner huur je dus eigenlijk een woning van jezelf en ben je dus zowel huurder als eigenaar. Je hebt hierdoor niet alleen collectief zeggenschap over het gebouw maar ook over de individuele huurprijs die je betaald.
Wooncoöperaties zijn een fantastische oplossing voor het tekort aan betaalbare woningen en versterkt tegelijkertijd de sociale cohesie tussen bewoners en buren in een gebouw!
Het financieren van een wooncoöperatie begint met de gezamenlijke inzet van de leden. In veel gevallen dragen de leden zelf bij aan de financiering van het project, bijvoorbeeld door een initiële investering te doen voor de planfase van het project. Deze gezamenlijke bijdrage zorgt ervoor dat het project in de beginfase van de grond komt.
Naast eigen inbreng kunnen wooncoöperaties ook een hypotheek afsluiten bij een bank. Sommige banken, zoals Triodos of Rabobank, bieden speciale leningen aan voor collectieve woonprojecten, wat de coöperatie in staat stelt om het benodigde kapitaal te verkrijgen. Banken financieren op dit moment slechts 60% van de financiering, waardoor er ook andere financieringsvormen noodzakelijk zijn. De overige financiering is bijvoorbeeld te verkrijgen doormiddel van subsidies en overheidssteun die er op gericht is op het creëren van betaalbare of duurzame collectieve woningen. Hiervoor zijn landelijke regelingen, provinciale leningen of gemeentelijke subsidies.
Crowdfunding of een obligatiecampagne is een andere optie, waarbij de coöperatie particuliere investeerders of sympathisanten aantrekt die bereid zijn in het project te investeren in ruil voor een rendement. Dit biedt niet alleen extra financiering, maar versterkt ook de betrokkenheid van de bredere gemeenschap bij het project.
Door al deze financieringsbronnen met elkaar te combineren, kan een wooncoöperatie de benodigde middelen verkrijgen om haar project te realiseren. Het vraagt om zorgvuldige afstemming en een goed begrip van de mogelijkheden, maar door deze gezamenlijke inspanningen kan een wooncoöperatie niet alleen een financieel haalbaar project neerzetten, maar ook een gemeenschapsgerichte en duurzame woonomgeving creëren.
Het vinden van een geschikte locatie voor een wooncoöperatie is een belangrijke stap die goed doordacht moet worden. De locatie bepaalt niet alleen de praktische haalbaarheid, maar heeft ook invloed op de levenskwaliteit van de toekomstige bewoners en de gemeenschap als geheel.
Sommige gemeenten in Nederland, zoals Amsterdam en Utrecht bieden grond aan speciaal voor wooncoöperaties. Hiervoor dien je je via de gemeente aan te melden voor de ‘kaartenbak’ waar vanuit de coöperatie zich kan inschrijven op locaties, waarbij met meerdere aanmeldingen doormiddel van een aantal criteria de gemeente de meest geschikte partij de grond aanbied. De grond wordt aan de coöperatie verkocht, of doormiddel van erfpacht aan de coöperatie beschikbaar gesteld. Dit kan de initiële kosten verlagen, waardoor het voor de coöperatie gemakkelijker wordt om de financiering rond te krijgen en tegelijkertijd het risico te spreiden over de looptijd van de hypotheek.
Vervolgens kan het nuttig zijn om leegstaande of onderbenutte gebouwen in kaart te brengen. Veel gemeentes hebben publiek vastgoed in bezit die getransformeerd kan worden tot woonruimte. Het kan de moeite waard zijn om bij de gemeente of vastgoedbeheerders aan te kloppen om te informeren naar geschikte panden die her bestemd kunnen worden voor een wooncoöperatie. Soms kunnen gemeenten of vastgoedontwikkelaars zelfs bereid zijn om met de coöperatie samen te werken, vooral als het gaat om sociale woningbouw of duurzame herontwikkeling. Een andere optie is het onderzoeken van beschikbare grond, bijvoorbeeld in ontwikkelende woonwijken of agrarische grond nabij dorpen en steden. Hierbij kan CrowdBuilding helpen om geschikte locaties te vinden. Via het platform worden kavels aangeboden, en het kan een manier zijn om in contact te komen met andere initiatieven die mogelijk al op zoek zijn naar een geschikte locatie. Ook andere lokale netwerken of initiatieven voor alternatieve woonvormen kunnen waardevolle informatie en tips bieden.
Bij het kiezen van dergelijke locatie is het belangrijk om de bestemmingsplannen en wetgeving goed te onderzoeken. Niet elk pand of locatie is automatisch geschikt voor herbestemming naar woningen, en de bestemmingsplannen kunnen beperkingen opleggen. Het is daarom handig om een juridisch adviseur of een specialist in stadsontwikkeling te raadplegen om te begrijpen wat de mogelijkheden en beperkingen zijn. Het verkrijgen van de juiste vergunningen en goedkeuringen van de gemeente is een essentieel onderdeel van het proces.
Bij het starten van een wooncoöperatie is het belangrijk om het maatschappelijk karakter te waarborgen. Dit houdt in dat bewoners zich voor de lange termijn verbinden aan het project en dat woningen worden toegewezen aan de beoogde doelgroep. Het project mag geen winstuitkeringen aan de leden doen, waardoor de focus ligt op gemeenschapsvorming en niet op financieel gewin. Het kapitaal dat wordt opgebouwd, kan herinvesteerd worden in nieuwe initiatieven die ten goede komen aan de gemeenschap en de voortzetting van het project.
Daarnaast is inclusiviteit een belangrijke waarde, zodat een project openstaat voor diverse groepen mensen en een sociaal en economisch gemengde gemeenschap creëert.
Meer weten? Op Cooplink – Kennisnetwerk Wooncoöperaties en VrijCoop – Coöperatief en Solidair Wonen vind je een schat aan informatie over samenwonen op een erf. Inspirerende praktijkverhalen vind je bij De Warren, De Torteltuin - Wooncoöperatie of Bajesdorp – Vrijplaats. Ontdek daarnaast de mogelijkheden via CrowdBuilding.
Vaak blijven woondromen zoals een wooncoöperatie slechts bij dromen. Maar door het samen met een groep te doen en je te verenigen, worden deze ideeën realiseerbaar. Zo verminder je namelijk de ontwikkelkosten en bepaal je zelf hoe jouw woning eruit ziet.
Op CrowdBuilding vind je bestaande initiatieven waar je je bij kan aansluiten, kan je zelf een project starten en vind je geschikte bouwkavels. Ook krijg je toegang tot kennis, tools en experts voor elke fase van jouw woondroom.
Volg de woonvorm Wooncoöperatie en blijf op de hoogte van alle events, nieuwsberichten, nieuwe projecten en belangrijke kennis.
Bijker Advies is gespecialiseerd in het initiëren, opzetten en begeleiden & adviseren van (collectieve) zelfbouwprojecten, ook wel collectief particulier opdrachtgeverschap (CPO) genoemd.
Duurzame Verbinder: bouwkundige en sociaalgeograaf. Circulariteit, klimaatadaptatie, ketensamenwerking en procesbegeleiding Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO). Ervaringsdeskundige bij de ontwikkeling en wonen in de unieke sociaal en technische duurzame woonwijk De Kersentuin.
0 prikbord berichten